Libra là gì? Facebook phá vỡ Tiền tệ kỹ thuật số mới
Facebook được nhắc đến khá thường xuyên trong vài năm qua - và trong số đó có rất nhiều những rắc rối lớn. Gã khổng lồ truyền thông xã hội đã nổi giận vì các hành vi bảo mật, lập trường chống lại người tiêu dùng và thậm chí là một cuộc nổi dậy của nhà đầu tư và trong đó các cổ đông đã bỏ phiếu (mặc dù về mặt hình thức) để loại bỏ Mark Zuckerberg khỏi ban giám đốc.
Tuy nhiên, công ty gần đây nhất đã thông báo rằng họ đang tung ra một loại tiền kỹ thuật số để cuối cùng sẽ tạo nên làn sóng cho Facebook. Đồng tiền mới, được đặt tên là Libra (Thiên Bình), là một loại tiền ổn định, mặc dù nó hoạt động khác nhiều so với các loại tiền tệ như tether. Ngoài ra, Facebook đã xây dựng một nền tảng blockchain riêng để hỗ trợ.
Nguồn gốc tên gọi Libra?
Tên gọi Libra được lấy cảm hứng từ đơn vị đo trọng lượng thời La Mã (1 Libra = 0,329 kg), cung hoàng đạo Thiên Bình (Libra) tượng trưng cho công lý và nghĩa là “tự do” trong tiếng Pháp, theo David Marcus, cựu giám đốc điều hành PayPal, người đứng đầu dự án tiền điện tử của Facebook.
Facebook dự định tiền điện tử mới sẽ là sự thay thế cho tiền giấy và thậm chí là thẻ tín dụng, trong nhiều trường hợp. Mục tiêu là tạo ra một hệ thống thanh toán hiệu quả hơn mà chủ sở hữu có thể sử dụng ngay lập tức và trực tiếp từ ứng dụng của họ. Điều này bao gồm bạn có thể chuyển tiền cho bạn bè hoặc gia đình (giống như Venmo, nhưng không có nhiều hạn chế), trả tiền cho các thương gia, đối tác cho các dịch vụ và đóng vai trò thay thế tiền mặt trong các khu vực được bảo lãnh.
Theo nhiều cách, Libra cũng tương tự như các loại tiền điện tử khác và đặc biệt là stablecoin. Nó được xây dựng trên một blockchain cơ bản và được hỗ trợ bởi dự trữ một số loại tiền tệ nhằm giảm thiểu tác động của biến động giá. Mặt khác, loại tiền kỹ thuật số mới này đủ khác biệt so với các loại tiền khác để đảm bảo một cái nhìn gần hơn, đặc biệt là bây giờ nhóm đã phát hành testnet và whitepaper đi kèm.
Hình minh họa cách chuyển tiền trong Libra
Theo lãnh đạo của dự án, ý tưởng cho Libra là vận hành nhiều tiền mặt kỹ thuật số hơn chức năng đầu cơ truyền thống mà hầu hết các loại tiền điện tử đang thực hiện. Cuối cùng, Libra được thiết kế để dễ dàng giao dịch hơn và cung cấp thông lượng nhanh hơn cùng với thời gian xác nhận nhanh hơn. Mặc dù có sự tương đồng với các stablecoin được gắn vào fiat, Libra là một sự thay thế khác biệt về cơ bản và kỹ thuật - một số người tin rằng nó quá khác biệt.
Làm thế nào để sở hữu Libra?
Facebook chưa nêu chi tiết về cách sở hữu Libra nhưng các dấu hiệu cho thấy đó sẽ là một phương thức hỗn hợp. Sự hiện diện của các tổ chức thanh toán truyền thống, như Visa và MasterCard, trong danh sách nhà sáng lập chứng tỏ những công ty này sẽ “hết sức hài lòng” nếu người dùng được phép mua Libra.
Facebook cũng có thể thực hiện cái gọi là “thả hàng viện trợ”, cung cấp miễn phí một lượng Libra để có thể khởi động hệ thống tiền điện tử. Đây là hành động cần làm nếu Facebook muốn hoàn thành mục tiêu đưa dịch vụ tài chính đến những người không có tài khoản ngân hàng.
Những người dùng đó sau này sẽ cần một nguồn thu nhập Libra đáng tin cậy hơn là chỉ đơn thuần nhận từ Facebook. Về dài hạn, một số thành viên sáng lập có thể cân nhắc trả lương nhân viên hoàn toàn hoặc một phần bằng Libra.
Các đối tác trong Hiệp hội Libra
Cách sử dụng Libra?
Khi Libra được triển khai, người dùng có thể tài về Calibra, một ví điện tử, cho phép họ chuyển tiền bằng điện thoại cho bất cứ ai. Calibra sẽ liên kết với hai nền tảng tin nhắn là Messenger và WhatsApp.
Hiện chưa rõ Libra sẽ được triển khai ở nước nào đầu tiên. Facebook cho biết “gần như tất cả mọi người” trên thế giới có điện thoại di động đều có thể tải Calibra.
Facebook Libra Coin: Phản ứng đa chiều
Một trong những mục tiêu lớn nhất của công ty, là Libra hoạt động như tiền tệ cho người lao động nhập cư, dân số không giới hạn ở các nước đang phát triển và hơn thế nữa. Bằng cách tạo ra một hệ thống đơn giản cung cấp khả năng tương tự như tiền mặt, Thiên Bình có thể giúp mọi người giữ tiền của họ an toàn và dễ tiếp cận, ngay cả khi không có thẻ ngân hàng.
Mặc dù nó có vẻ rất hứa hẹn, nhưng có những câu hỏi là chính xác Libra sẽ vận hành như thế nào, cũng như ai sẽ giám sát việc quản lý của nó. Tuy nhiên, những người trong ngành và các nhà quan sát đã ca ngợi đây là một sự phát triển tích cực cho một lĩnh vực thích hợp rất cần sự quan tâm chính thống.
Libra không đi theo con đường truyền thống
Đầu tiên, Libra là một blockchain không có các khối (blocks) hoặc chuỗi (chains). Mặc dù blockchain Libra có cấu trúc kỹ thuật giống như nhiều loại khác, nó hoạt động hoàn toàn khác, dựa vào quá trình xác nhận và quyền được phép truy cập thay vì các nodes trên chuỗi. Bản thân whitepaper cũng đã nói rõ “không có khái niệm về một khối giao dịch trong lịch sử sổ cái”, với dữ liệu được gán cho quá trình xác nhận tuần tự (theo số) thay vì theo nhóm.
Nói tóm lại, thay vì hoạt động như một sổ cái phân tán truyền thống (theo cụm dữ liệu), blockchain Libra sử dụng một cấu trúc dữ liệu duy nhất ghi lại tất cả các giao dịch và trạng thái theo thời gian. Điều đáng chú ý là hiện tại, mạng lưới trình xác nhận được tạo thành từ 27 công ty - bao gồm các tên tuổi lớn như Visa, MasterCard, PayPal, eBay, Uber và Vodafone - từng cam kết phát triển 10 triệu Đô cho Libra và kế hoạch nền tảng sẽ có tổng số lên tới 100 công ty xác nhận.
Dự án tiền điện tử của Facebook niêm phong khoản đầu tư 10 triệu Đô mỗi bên tham gia từ Visa, Mastercard, Paypal, Uber
Libra dựa trên ngôn ngữ lập trình mới có tên Move vàsẽ được sử dụng cho các hợp đồng điện tử, và do đó, các ứng dụng sẽ có đầy đủ trên blockchain Libra. Đây là một quy trình phức tạp hơn so với phương pháp tiêu chuẩn mà hầu hết các blockchain sử dụng, vì nó yêu cầu tiếp cận trực tiếp. Tuy nhiên, do các mục tiêu và sự phức tạp về kỹ thuật của Libra, làm việc trên một hệ độc quyền giúp cho việc phát triển trong tương lai dễ dàng hơn.
Do những vòng xoắn độc đáo trong kiến trúc blockchain truyền thống, một số chuyên gia cho rằng Libra không phải là một blockchain. Theo Giám đốc Công nghệ của SilaMoney, Alexander Lipton, chẳng hạn:
“Theo kiểu truyền thống, Libra KHÔNG phải là một blockchain theo nghĩa truyền thống, vì nó thiếu hầu hết, nếu không phải là tất cả các thuộc tính cần thiết; nó phải mở, công khai, chống kiểm duyệt, bất biến, trung lập, v.v ... mà Libra không có, dựa trên sách hướng dẫn của nó”.
Để tận dụng dung lượng lưu trữ và băng thông, bạn sẽ phải trả cho Facebook - hoặc Hiệp hội Libra- một khoản phí cố định. Khoản phí này, cùng với rổ tài sản đang được giữ trong Hiệp hội Libra, dự kiến sẽ đủ để trang trải chi phí hoạt động của Libra, cũng như trả cổ tức cho cổ đông. Trong khi một số người lập luận rằng mô hình này là không khả thi, những người khác tin rằng chỉ cần lãi suất cho quỹ dự trữ cũng có thể đủ để đủ cho các nhà đầu tư nhận cổ tức và chi trả cho các hoạt động.
Những người khác đã lưu ý rằng cho dù cấu trúc của nó như thế nào, Libra vẫn sẽ kiếm được cổ tức. Theo Alex Frenkel, Tổng Giám Đốc tại Hệ Kin Ecosystem:
“Whitepaper dường như chỉ ra rằng Facebook sẽ không bị cắt giảm giao dịch, nhưng điều đó không có nghĩa là họ không thể chịu được lợi nhuận thấp. Việc họ tập trung vào kiều hối quốc tế và sự tương đồng với các cấu trúc ngân hàng hiện đại cho thấy Hiệp hội Libra có thể kiếm được cổ tức lớn từ tiền lãi".
Hơn nữa, Libra hứa hẹn một số thông số kỹ thuật hấp dẫn. Blockchain sẽ sử dụng phương pháp xác nhận lỗi byzantine (byzantine fault tolerance-BFT), giúp đẩy nhanh các giao dịch có ngưỡng xác minh thấp hơn và thời gian xác thực nhanh hơn. Điều này cũng làm cho nó chống lại những kẻ đạo tặc tốt hơn.
Ngoài ra, tính chất cho phép truy cập hạn chế của mạng giúp giảm tải tổng thể của các node quản lý. Mặc dù kết quả sản phẩm sẽ nhanh chóng hơn - với ước tính 1.000 giao dịch mỗi giây - những thỏa hiệp được thực hiện đủ để những người ủng hộ blockchain lớn nhất phản đối về những sai trái có thể sảy ra. Chuyên gia ngành công nghiệp Andreas Antonopolous, ví dụ, cho biết:
“Những gì Facebook, hoặc bất kỳ công ty nào như Facebook, đang đề xuất không phải là một loại tiền điện tử. Nó không có bất kỳ đặc điểm cơ bản nào của tiền điện tử. Nó không có đầy đủ 5 yếu tố chính của một blockchain mở. Đó là tính mở, tính công khai, trung lập, chống kiểm duyệt và không biên giới. Facebook đã bỏ qua sự phân cấp thực sự bằng cách đổi lấy sự hấp dẫn của ngành công nghiệp rộng lớn hơn”.
Vấn đề tập trung hóa là một vấn đề đang rất đau đầu đối với nhiều nhà phê bình tiền xu mới. Thứ nhất, mục tiêu của blockchain là loại bỏ nhu cầu kiểm soát trung tâm và cung cấp quy trình giao dịch minh bạch hơn. Như Jake Yocom-Piatt, người đồng sáng lập Decred lưu ý, Lib Libra đi ngược lại nền tảng tư tưởng trung tâm của tiền điện tử - nó không được phân cấp. Trước đó, Facebook đã có danh tiếng về các hoạt động bảo mật đáng nghi ngờ.
Chủ tịch và người sáng lập Quỹ Saga, Ido Sadeh Man, nói thêm rằng nếu sự kiểm soát tiền tệ vẫn nằm trong tay của Facebook và các đối tác thương mại của mình, điều này rất có thể biến giấc mơ thành cơn ác mộng đối với tất cả chúng ta .
Mặt khác, Antoni Trenchev, đồng sáng lập và đối tác quản lý tại Nexo, đã chia sẻ với Cointelegraph có lẽ là ý kiến phổ biến nhất của người tiêu dùng:
“Chúng tôi tin rằng khái niệm Libra từ biến động tối thiểu sẽ giảm chi phí ngoại hối (foreign exchange-FX) và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho khả năng giao dịch xuyên biên giới và hòa nhập xã hội. Libra sẽ mang đến sự hỗ trợ về thể chế tài chính rộng rãi và sẽ khuyến khích áp dụng hàng loạt tiền điện tử trong nhiều hoạt động, đặc biệt là trong thương mại điện tử, đầu tư, tương tác truyền thông xã hội, nền kinh tế chia sẻ và hơn thế nữa.
Có thể bạn chưa biết:
- Libra là mối đe dọa với Wechat pay
- Paypal có thể sẽ rút khỏi hiệp hội Libra
Crypto cho thấy sự lạc quan có tính thận trọng
Mặc dù những người mới tham gia vào thị trường thường được coi là đối thủ, nhưng thông báo ra mắt của Libra đã được phản hồi với sự nhiệt tình chung từ cộng đồng tiền điện tử rộng lớn. Bất chấp áp lực gia tăng từ một người chơi lớn mới trong lĩnh vực này, thông báo này được coi là một bước quan trọng để chấp nhận tiền điện tử chính thống. Người sáng lập và CEO của Tron Justin Sun nói với Cointelegraph:
"Tôi rất vui khi thấy Facebook bước vào không gian blockchain bằng dự án tiền điện tử Libra. Giống như JP Morgan và IBM, một số công ty lớn nhất trên thế giới đang bắt đầu nhận ra lời hứa về tiền điện tử và thấy tiềm năng của nó để thay đổi cách người tiêu dùng và các doanh nghiệp tương tác trên toàn cầu”.
Mặc dù vậy, những tuyên bố lạc quan này đi kèm với một số hạn chế. Hồ sơ theo dõi Facebook về quyền riêng tư vẫn là mối quan tâm của một số nhà quan sát và thậm chí Ủy ban Ngân hàng Thượng viện Hoa Kỳ đã đưa ra một phiên điều trần để thảo luận về tác động tiềm năng của Libra, cũng như các mối quan ngại về quy định. Nhận thấy những mối quan tâm này trong một số vấn đề, Sun cũng thừa nhận rằng tất nhiên có rất nhiều câu hỏi nổi bật: quy định, khả năng tương tác và cởi mở chỉ là một vài.
Nghiên cứu Binance: Facebook Libra có thể tạo ra khối lượng tiền điện tử bổ sung
Giám đốc điều hành và người sáng lập Quỹ Wanchain Jack Lu nói với Cointelegraph:
“Đây là một bước thực sự quan trọng và hoành tráng đối với blockchain và ngành công nghiệp tiền điện tử. Dần dần, Facebook coin có thể sẽ ngày càng được kiểm soát, các chính phủ khác có thể sẽ bắt đầu kiểm duyệt những người tham gia mạng lưới (là những nhà đầu tư và các tập đoàn đa quốc gia được công nhận)”.
Một trong những lợi thế lớn nhất mà Facebook sẽ có khi ra mắt Libra là một lượng người dùng hoàn toàn hổng lồ. Khả năng tiếp thị đối tượng đang sử dụng facebook của nó có thể giúp tăng số lượng người dùng lên. Trong các bình luận cho Cointelegraph, người sáng lập Binance và CEO Changpeng Zhao lưu ý:
“Facebook có lẽ có số người dùng gấp trăm lần so với ngành công nghiệp tiền điện tử cộng lại ngày nay. Dự án Facebook sẽ giáo dục rất nhiều người về tiền điện tử. Bất kể những lời chỉ trích nhắm vào công ty, tôi tin rằng điều này là tốt cho ngành công nghiệp trong thời gian dài”.
Hãy chờ đợi và xem kết quả
Cho đến nay, Libna testnet là cái nhìn thực tế đầu tiên mà ngành công nghiệp đã có vào loại tiền kỹ thuật số mới. Một số người đã so sánh Libra với các loại tiền điện tử khác và vẫn còn hoài nghi. Đối với nhiều người, về cơ bản Libra là giao dịch tập trung và sự thiếu minh bạch của Facebook thường được biết đến là một mối nguy hiểm cho người dùng. Tuy nhiên, các quy định kiểm soát pháp lý sẽ ngày càng tăng, đặc biệt là khi các tài sản duy trì giá Libra, được kiểm soát bởi một thực thể pháp lý tập trung, giúp việc đồng chọn hệ thống dễ dàng hơn.
Những người khác thấy sự khác biệt này là một tích cực. Xavier Rashotsky, giám đốc các dự án đặc biệt của công ty blockchain Salt, lưu ý rằng, chúng ta có thể chắc chắn rằng Libra sẽ có một hồ sơ khác biệt hợp lý so với nền tảng lạm phát và biến động kinh tế của một loại tiền ổn định được hỗ trợ bằng USD. Libra sẽ cạnh tranh với các stablecoin phổ biến như một sản phẩm mới, sáng tạo và có thể thay thế được triển khai, trên các diễn đàn đã được chứng minh và chấp nhận.
Bất kể, việc tạo Facebook Facebook Libra vẫn là một cơ hội tiềm năng cho cộng đồng tiền điện tử. Đồng tiền mới đã có sự hỗ trợ từ nhiều góc trong lĩnh vực này và có thể là một bước tiến lớn trong định hướng đúng đắn cho một ngành công nghiệp đang tìm kiếm tính hợp pháp chính thống. Mặc dù khó có thể hoàn thành mục tiêu của một loại tiền tệ phi tập trung thực sự, Libra có thể là một cột mốc quan trọng để tiền điện tử trở thành một thành tựu công nghệ được chấp nhận rộng rãi.
Nguồn: Cointelegraph/tổng hợp
