Trong năm 2021, trong một báo cáo mới nhất về doanh số bán NFT trong 24 giờ đã nhiều hơn doanh số bán trong toàn bộ năm 2020 và mở ra những dấu hiệu cho thấy năm 2021 là năm đã sẵn sàng cho “một thị trường Bull mới trong ngành NFT”. Mặc dù NFTs đã ra đời kể từ khi ERC-721 được phát minh bởi William Entriken, Dieter Shirley, Jacob Evans và Nastassia Sachs vào tháng 1 năm 2018, lĩnh vực này phần lớn vẫn còn là một ẩn số bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ của các lĩnh vực khác trong thế giới tiền điện tử cho đến năm 2020. Nếu như thị trường DeFi đạt được một sự tăng trưởng không tưởng, khi chỉ trong một thời gian ngắn đã có 4 tỷ USD các loại token được khóa lại trong các nền tảng và một số đồng token DeFi có mức giá trị vô cùng lớn, thì thị trường NFT mới chỉ trong giai đoạn đầu phát triển.

Mãi đến nửa sau của năm 2020, chúng ta mới có thể chứng kiến ​​doanh thu của NFT tăng 200% lên hơn 9 triệu đô la và từ đó mở ra một thị trường đầy triển vọng trong lĩnh vực mới này. Nhiều người còn tin rằng NFT có thể sẽ tạo ra làn sóng mạnh mẽ mới tương tự như DeFi trong những năm sắp tới đây. Vậy hãy cùng Bigcoin Việt Nam phân tích và đánh giá để có cái nhìn tổng quan về thị trường này.

1. NFT là gì?

NFT là tên viết tắt của cụm từ “ Non-fungible Token” nghĩa là token không thể thay thế. Khi phân biệt các khái niệm về fungible và non-fungible người ta thường giải thích với các khái niệm như “có thể thay thế hoặc được thay thế bằng một mặt hàng giống hệt khác” và ‘không thể thay thế”. Tuy nhiên điều này sẽ làm cho khái niệm về NFT trở nên khó hiểu hơn bao giờ hết. Vì vậy hãy phân tích một ví dụ dưới đây để có cách tiếp cận dễ hiểu hơn. 

Tiền tệ là một ví dụ điển hình về tài sản có thể thay thế được. Ví dụ bạn có 1 tờ tiền 100 USD và cho người khác vay và sau này họ hoàn toàn có thể trả lại bạn bằng chính đồng tiền đó hoặc những tờ tiền khác có mệnh giá hoặc giá trị tương tự. Tức là tờ tiền 100 USD của bạn có thể bị thay thế bằng 1 tờ 100 USD khác và điều này làm cho tiền tệ có thể thay thế được. Tương tự bạn có thể so sánh với những vật có giá trị như vàng hay bạc. 

Lưu ý rằng khả năng thay thế là tương đối; nó thực sự chỉ áp dụng khi so sánh nhiều thứ. Ví dụ đối với các loại vé máy bay hạng thương gia, hạng phổ thông và hạng nhất. Mỗi vé gần như có thể thay thế được trong hạng của nó nhưng bạn không thể hoán đổi vé hạng nhất lấy vé hạng thương gia. Không chỉ vậy, khả năng thay thế cũng có thể mang tính chủ quan. Quay trở lại ví dụ về vé máy bay: một người quan tâm đến việc ngồi ở ghế cửa sổ hơn so với ghế ở lối đi vì thế chiếc vé cùng hạng tuy nhiên có vị trí gần cửa sổ sẽ đáng giá hơn với họ. Tương tự, một đồng xu hiếm có thể đáng giá 1 xu đối với bạn nhưng đáng giá hơn nhiều đối với một nhà sưu tập tiền xu. 

NFTs chính là các Token hay tài sản số không thể thay thế. Nếu như Bitcoin có 21 triệu đồng coin với tính chất tương tự, thì không có NFTs nào có tính chất giống nhau, cho dù chúng cùng được xây dựng trên 1 blockchain. NFT là một loại token mã hóa trên blockchain đại diện cho một tài sản duy nhất. Nó có thể hoàn toàn là một tài sản kỹ thuật số hoặc là phiên bản của tài sản trong thế giới thực được token hóa. Vì các NFT không thể thay thế cho nhau, chúng có thể hoạt động như một bằng chứng về tính xác thực và quyền sở hữu trong lĩnh vực kỹ thuật số. 

2. Tính chất của NFT

– Tính Độc nhất: Mỗi NFT lại có 1 tính chất riêng, khiến chúng khác biệt so với những đồng NFT khác. Được code ngay từ khi chúng được tạo ra, mỗi đồng NFT sẽ có những đặc điểm riêng biệt, tạo nên giá trị của chúng.

– Tính quý hiếm: Một trong những đặc điểm của NFTs, đó là tính quý hiếm của chúng. Ví dụ như các bức tranh độc nhất vô nhị của các nhà họa sĩ, nghệ thuật nổi tiếng có giá trị không chỉ bởi nghệ thuật trong đó mà còn bởi sự giới hạn của nó. Có thể thấy, tính quý hiếm mới tạo ra giá trị của một sản phẩm.

– Không thể chia tách: Nếu như bạn có thể chia 1 Bitcoin ra làm 2 phần, hay 1 ETH ra làm 100 phần và chuyển cho nhau, thì hầu hết NFTs không thể bị chia tách. Chúng chỉ có thể được mua/bán/giữ nguyên vẹn. Ví dụ như bạn không thể bán 1 nửa bức tranh, hay 1 nửa cái vé máy bay được.

3. Các token không thể thay thế dựa trên blockchain

Thật ra, đã có sự xuất hiện của các tài sản kỹ thuật số như điểm máy bay, tiền tệ trong game trước khi crypto xuất hiện. Tên miền, vé sự kiện, vật phẩm trong trò chơi, thậm chí cả các tài khoản trên các mạng xã hội như Twitter hoặc Facebook, đều là tài sản kỹ thuật số không thể thay thế; chúng chỉ khác nhau về khả năng giao dịch, tính thanh khoản và khả năng tương tác. Và nhiều người trong số họ có giá trị cực kỳ lớn: Epic Games đã kiếm được 2,4 tỷ USD doanh thu từ việc bán trang phục trong trò chơi Fortnite của họ chỉ trong năm 2018, thị trường bán vé sự kiện dự kiến ​​đạt 68 tỷ USD vào năm 2025 và thị trường tên miền tiếp tục tăng trưởng vững chắc.

Vì vậy, rõ ràng là chúng ta đã có rất nhiều sự vật hay đồ vật kỹ thuật số. Nhưng chúng ta “sở hữu” những thứ này ở mức độ nào? Nếu quyền sở hữu kỹ thuật số chỉ có nghĩa là một mặt hàng thuộc về bạn chứ không phải ai khác, thì bạn sở hữu chúng theo một nghĩa nào đó. Nhưng nếu quyền sở hữu kỹ thuật số giống như quyền sở hữu trong thế giới vật chất (quyền tự do nắm giữ và chuyển giao vô thời hạn), thì điều này dường như không phải lúc nào cũng đúng với tài sản kỹ thuật số. Thay vào đó, bạn sở hữu những nội dung này trong những bối cảnh cụ thể, điều này có thể giúp việc di chuyển chúng dễ dàng hoặc không. Hãy thử bán giao diện Fortnite trên eBay và bạn sẽ phát hiện ra khó khăn khi di chuyển tài sản kỹ thuật số từ người này sang người khác.

Đây là nơi các blockchains xuất hiện! Blockchains cung cấp một lớp điều phối cho các tài sản kỹ thuật số, cấp cho người dùng quyền sở hữu và quyền quản lý. Blockchains thêm một số thuộc tính duy nhất vào các nội dung không thể thay thế được để thay đổi mối quan hệ của người dùng và nhà phát triển với các nội dung này.

Tiêu chuẩn hóa

Các tài sản kỹ thuật số truyền thống - từ vé sự kiện đến tên miền - không có đại diện thống nhất trong thế giới kỹ thuật số. Một trò chơi có thể thể hiện các bộ sưu tập trong trò chơi của nó theo một cách hoàn toàn khác với hệ thống bán vé sự kiện. Bằng cách đại diện cho các token không thể thay thế trên các blockchain công khai, các nhà phát triển có thể xây dựng các tiêu chuẩn chung, có thể tái sử dụng, có thể kế thừa liên quan đến tất cả các token không thể thay thế. Chúng bao gồm các nguyên tắc cơ bản như quyền sở hữu, chuyển nhượng và kiểm soát truy cập đơn giản. Các tiêu chuẩn bổ sung (ví dụ: thông số kỹ thuật về cách hiển thị NFT) có thể được xếp lớp trên cùng để hiển thị phong phú bên trong các ứng dụng.

Chúng tương tự như các khối xây dựng khác của thế giới kỹ thuật số, như định dạng tệp JPEG hoặc PNG cho hình ảnh, HTTP cho các yêu cầu giữa các máy tính và HTML / CSS để hiển thị nội dung trên web. Blockchains thêm một lớp ở trên cùng, cung cấp cho các nhà phát triển một nền tảng hoàn toàn mới để xây dựng ứng dụng.

Khả năng tương tác

Các tiêu chuẩn token không thể thay thế cho phép các token không thể thay thế di chuyển dễ dàng qua nhiều hệ sinh thái. Khi một nhà phát triển khởi chạy một dự án NFT mới, các NFT này ngay lập tức có thể xem được bên trong hàng chục nhà cung cấp khác nhau, có thể giao dịch trên thị trường và gần đây nhất, có thể hiển thị bên trong thế giới ảo. Điều này có thể thực hiện được vì các tiêu chuẩn mở cung cấp một API rõ ràng, nhất quán, đáng tin cậy và được cấp phép để đọc và ghi dữ liệu.

Tính truyền thống

Tính năng hấp dẫn nhất được kích hoạt bởi khả năng tương tác là giao dịch tự do trên các thị trường mở. Lần đầu tiên, người dùng có thể di chuyển các mặt hàng bên ngoài môi trường ban đầu và vào một thị trường nơi họ có thể tận dụng các khả năng giao dịch phức tạp, như đấu giá kiểu eBay, đặt giá thầu, gói và khả năng bán bằng bất kỳ loại tiền nào, như stablecoin và đơn vị tiền tệ cụ thể .

Đặc biệt, đối với các nhà phát triển trò chơi, khả năng giao dịch của tài sản thể hiện sự chuyển đổi từ nền kinh tế đóng sang nền kinh tế thị trường tự do, mở. Các nhà phát triển trò chơi không còn phải quản lý mọi phần của nền kinh tế của họ: từ việc cung cấp tài nguyên, định giá đến kiểm soát vốn. Thay vào đó, họ có thể để thị trường tự do thực hiện công việc đó!

Tính thanh khoản

Khả năng giao dịch tức thì của các token không thể thay thế sẽ dẫn đến tính thanh khoản cao hơn. Các thị trường NFT có thể phục vụ cho nhiều đối tượng khác nhau - từ các nhà giao dịch khó tính đến nhiều người chơi mới làm quen - cho phép tiếp xúc nhiều hơn các tài sản với nhiều người mua hơn. Cũng giống như cách mà sự bùng nổ ICO năm 2017 đã sinh ra một loại tài sản mới được thúc đẩy bởi các token có tính thanh khoản tức thì, NFTs mở rộng thị trường cho các tài sản kỹ thuật số độc đáo.

Tính bất biến và sự khan hiếm có thể chứng minh được

Các hợp đồng thông minh cho phép các nhà phát triển đặt giới hạn vào việc cung cấp các token không thể thay thế và thực thi các thuộc tính liên tục không thể sửa đổi sau khi NFT được phát hành. Ví dụ: nhà phát triển có thể thực thi theo chương trình rằng chỉ có thể tạo một số lượng cụ thể của một vật phẩm quý hiếm cụ thể, đồng thời giữ cho nguồn cung cấp các vật phẩm phổ biến là vô hạn. Các nhà phát triển cũng có thể bắt buộc các thuộc tính cụ thể không thay đổi theo thời gian bằng cách mã hóa chúng trên chuỗi. Điều này đặc biệt thú vị đối với nghệ thuật, vốn chủ yếu dựa vào sự khan hiếm có thể chứng minh được của một tác phẩm gốc.

Khả năng lập trình

Tất nhiên, giống như các tài sản kỹ thuật số truyền thống, NFT hoàn toàn có thể lập trình được. CryptoKitties được đưa vào cơ chế chăn nuôi trực tiếp vào hợp đồng đại diện cho mèo kỹ thuật số . Nhiều NFT ngày nay có cơ chế phức tạp hơn như chế tạo, đổi quà, tạo ngẫu nhiên, v.v. 

4. Các tiêu chuẩn của NFT

Tiêu chuẩn là một phần của yếu tố làm cho các mã thông báo không thể thay thế trở nên mạnh mẽ. Chúng cung cấp cho nhà phát triển sự đảm bảo rằng nội dung sẽ hoạt động theo một cách cụ thể và mô tả chính xác cách tương tác với chức năng cơ bản của nội dung.

ERC721

Được tiên phong bởi CryptoKitties, ERC721 là tiêu chuẩn đầu tiên để đại diện cho các tài sản kỹ thuật số không thể thay thế. ERC721 là một tiêu chuẩn hợp đồng thông minh Solidity có thể kế thừa, nghĩa là các nhà phát triển có thể dễ dàng tạo các hợp đồng tuân thủ ERC721 mới theo phương pháp khá đơn giản.

ERC1155

ERC1155 là tiêu chuẩn được tiên phong bởi nhóm Enjin, mang ý tưởng về khả năng bán hàng thay thế cho NFT. Với ERC1155, các ID không đại diện cho các nội dung đơn lẻ mà đại diện cho các loại nội dung. Ví dụ: một ID có thể đại diện cho một “ thanh kiếm” và một chiếc ví có thể sở hữu 1.000 thanh kiếm này. Ưu điểm của ERC-1155 chính là hiệu quả. Với ERC721, nếu người dùng muốn chuyển 1000 vật phẩm, họ sẽ phải hiệu chỉnh trạng thái của smart contract 1000 token cụ thể. Với ERC-1155, nhà phát triển chỉ cần thực hiện 1 lần chuyển duy nhất. Điều này giúp làm tăng hiệu suất.

Các tiêu chuẩn không phải Ethereum

Trong khi Ethereum là nơi hầu hết các hành động hiện đang diễn ra, có một số tiêu chuẩn NFT khác đang nổi lên trên các chuỗi khác. DGoods, được tiên phong bởi team Trò chơi thần thoại, tập trung vào việc cung cấp tiêu chuẩn chuỗi chéo phong phú về tính năng bắt đầu với EOS. Dự án Cosmos cũng đang phát triển một mô-đun NFT có thể được tận dụng như một phần của Cosmos SDK.

5. Ứng dụng của NFT

Nghệ thuật: Hệ sinh thái NFT là một giải pháp mang tính cách mạng dành cho những người quan tâm đến lĩnh vực Trò chơi, Tác phẩm nghệ thuật và Sưu tầm. Đặc biệt đối với những người hoạt đông với vai trò là một nghệ sĩ kỹ thuật số với các tác phẩm nghệ thuật sáng tạo thì NFT sẽ là thứ họ trông đợi trong việc bảo vệ đứa con tinh thần của mình. Bởi lẽ, cho đến nay ngành công nghiệp truyền thống không có cách nào rõ ràng để đánh giá những sáng tạo kỹ thuật số mà đã được tạo ra bên ngoài bộ phim hoặc trò chơi cụ thể đó. Vì vậy, nếu một nghệ sĩ kỹ thuật số muốn kiếm sống tốt, họ luôn phải làm việc cho một công ty lớn, hoặc bắt đầu rời xa nghệ thuật và chuyển sang hướng kinh doanh nhiều hơn hoặc chuyển sang những con đường khác không liên quan đến nghệ thuật. NFT cuối cùng đã thay đổi điều này, người làm nghệ thuật có thể làm công việc mà họ yêu thích và cũng kiếm sống tốt từ nó. 

Gaming: Một trong những mảng ứng dụng NFTs nhiều nhất, Gaming có lẽ là chỗ mà NFT tỏa sáng. Trước giờ, khi chơi game, cho dù bạn nạp tiền vào game bao nhiêu thì nhân vật và vật phẩm trong game của bạn thực sự vẫn thuộc quyền sở hữu của nhà phát hành. Với NFT bạn có thể THỰC SỰ sở hữu nhân vật trong game, hay các món đồ trong game mà mình chơi. Bạn cũng có thể dễ dàng giao dịch chúng, không gặp vấn đề gì.

Tài sản ảo: Ví dụ như Decentraland (MANA) hay Sandbox (SAND), bạn có thể sở hữu các mảnh đất “ảo” trên nền tảng của họ. Gọi là “ảo”, nhưng chúng có giá trị lẫn tác dụng thật. Ví dụ, khi sở hữu 1 mảnh đất trên SAND, bạn được quyền xây dựng cả 1 thế giới game ở trên đó. 

6. Kết luận

Sau bong bóng Crypto Kitties vào năm 2018, vốn hóa thị trường NFT tăng trưởng đều đặn. Thị trường đang được một nhóm cốt lõi nhà đầu tư tích cực hoạt động.

Vào năm 2009, khi Bitcoin mới ra đời giá của nó chỉ khoảng 0,00076 USD. Năm 2017 đạt đỉnh gần 20.000 USD, hiện tại tuy đã giảm nhiệt nhưng vẫn giữa được mức 10.000USD. Đến năm 2021, cơ hội một lần nữa có thể sẽ mở ra cho những nhà đầu tư trong thị trường NFT. Có thể thấy, thị trường NFT đầy tiềm năng này vẫn còn đang phát triển và chưa được nhiều người biết đến và nó là một công cụ điện tử nhưng NFT hoàn toàn có thể tác động lên các tài sản vật chất truyền thống.

Thảo luận thêm tại:

Email: Bigcoinvietnam@gmail.com 

Facebook Fanpage:  https://www.facebook.com/Bigcoinvietnam/

Telegram:  https://t.me/bigcoinvietnam

Twitter:  https://twitter.com/bigcoinvietnam